पवित्र चमत्कार एक्सप्लोर करणे
श्रीरंगम, तामिळनाडू येथील श्री रंगनाथस्वामी मंदिराच्या मोहक प्रवासात आपले स्वागत आहे. श्रीरंगम या प्राचीन शहरात वसलेले, हे हिंदू मंदिर अध्यात्मिक भक्ती, स्थापत्यकलेचे तेज आणि समृद्ध सांस्कृतिक वारसा आहे. चला या पूजनीय मंदिराच्या आकर्षक तपशीलांचा शोध घेऊया.
देवता आणि महत्त्व:
भगवान रंगनाथाला समर्पित, भगवान विष्णूचे पूजनीय रूप, हे मंदिर 108 दिव्य देसमांपैकी एक आहे, श्री वैष्णव परंपरेतील अल्वर संतांनी साजरे केलेल्‍या पवित्र मंदिरांपैकी एक आहे. वैष्णवांसाठी याचे खूप धार्मिक महत्त्व आहे.
ग्रँड कॉम्प्लेक्स:
156 एकर विस्तीर्ण विस्तीर्ण मंदिर परिसर पाहून थक्क होण्याची तयारी करा. सात केंद्रीभूत भिंतींनी वेढलेले, जटिल शिल्पे आणि कोरीव कामांनी सुशोभित केलेले 21 उंच गेटवे किंवा गोपुरम आहेत.
आर्किटेक्चरल मार्वल:
रंगनाथस्वामी मंदिर स्थापत्य शैलीचे मिश्रण दाखवते. मुख्य प्रवेशद्वार गोपुरम हे द्रविडीयन स्थापत्य शैलीचे उदाहरण देते. गर्भगृह आणि भव्य विमान (बुरुज) पारंपारिक द्रविड मंदिर वास्तुकला प्रदर्शित करते, विस्तृत कोरीव काम आणि उंच रचनांनी वैशिष्ट्यीकृत.
मनमोहक सण:
मंदिराला शोभा देणार्‍या उत्साही उत्सवांमध्ये स्वतःला मग्न करा. ठळक वैशिष्ट्य म्हणजे वार्षिक वैकुंटा एकादसी उत्सव, भव्य मिरवणुका आणि धार्मिक विधींनी भरलेला 21 दिवसांचा उत्सव. हा कार्यक्रम लांबून भक्तांना आकर्षित करतो.
शेष मंडपम:
मनमोहक शेष मंडपमचे साक्षीदार व्हा, ज्याला हॉल ऑफ सर्पंट्स म्हणूनही ओळखले जाते. या मनमोहक हॉलमध्ये कारागिरांच्या कलात्मक पराक्रमाचे प्रदर्शन करणारे, गुंफलेल्या नागांचे चित्रण करणारे गुंतागुंतीचे कोरीव खांब आहेत.
ऐतिहासिक वारसा:
मंदिराचा इतिहास इ.स. १ल्या शतकात सापडतो, त्यानंतर चोल, पांड्य, होयसाळ आणि विजयनगर साम्राज्य यांसारख्या विविध राजवटींनी दिलेले योगदान आणि विस्तार. मंदिराच्या वास्तुकला आणि शिलालेखांचे अन्वेषण करा, जे त्याच्या समृद्ध ऐतिहासिक वारशाची झलक देतात.
रंगनाथस्वामी मंदिराचे रहस्य
वेल्लई गोपुरमचे रहस्य
श्रीरंगमच्या सर्व २१ गोपुरमांमधून पांढर्‍या रंगाचा गोपुरम वेगळा आहे. तुम्हाला वेल्लई गोपुरमच्या दंतकथेबद्दल माहिती आहे का?
वेल्लाई या शब्दाचा अर्थ पांढरा असा आहे, परंतु तो देवदासी जिने मंदिरातील मूर्तीचे रक्षण करण्यासाठी आपल्या प्राणांची आहुती दिली. ही कथा खरी आहे आणि केवळ स्थानिक लोक सांगतात असे नाही आणि मनोरंजक देखील आहे.
1323 मध्ये, भारताच्या उत्तरेकडील सल्तनत सैन्याने श्री रंगनाथस्वामी मंदिरावर आक्रमण केले. त्यातील मौल्यवान दागिने आणि सोन्याचे दागिने त्यांनी लुटले. त्यांनी 20 बैलगाड्यांमध्ये मौल्यवान दागिने आणि रत्ने पळवून नेल्याचे सांगण्यात येते. मात्र, मनाच्या तत्परतेमुळे मौल्यवान रत्नांनी जडलेली मुख्य मूर्ती लपली. सुलतानाने त्याचा शोध घेण्याचा आटोकाट प्रयत्न केला. श्रीरंगमच्या सुमारे १२,००० लोकांनी त्या मुस्लिम सैन्याविरुद्ध लढताना आपले प्राण दिले.
वैष्णव आचार्य, पिल्लैलोकाचार्य यांनी मुख्य मूर्ती काढून घेतली होती. तो मदुराईला पळून गेला. मूर्ती शोधण्यापासून सुलतानचे लक्ष विचलित करण्यासाठी, वेल्ल्या नावाच्या देवदासीने तासनतास नॉनस्टॉप नृत्य करून त्याचे आणि त्याच्या लोकांचे मनोरंजन केले. शेवटी, तिने त्याला गोपुरमच्या शिखरावर नेले. तिथून वर आल्यावर वेल्ल्याने सुलतानाला खाली ढकलले. लगेच, तिच्यावर कोणाचीतरी फसवणूक केल्याबद्दल अपराधीपणाने मात केली. त्यानंतर तिनेही गोपुरमवरून खाली उडी मारली.
(दक्षिण आणि पश्चिम भारताच्या काही भागात, एक देवदासी (संस्कृत: देवाचा सेवक (देव)) किंवा जोगिनी ती एक मुलगी आहे जी आयुष्यभर देवतेची किंवा मंदिराची पूजा आणि सेवेसाठी “समर्पित” आहे.)
विजयनगर सैन्याचा तत्कालीन प्रमुख केम्पण्णा याने सल्तनत सैन्याचा पराभव केला. वेल्‍लीने तिच्या बलिदानाचा जयजयकार केल्‍यावरून टॉवरला नाव दिले आणि त्याच्या स्मृतीप्रित्यर्थ तो पांढरा रंगवला. त्यामुळे फक्त या गोपुरालाच पांढरा रंग का येत राहतो, याची कथा आहे. हे मंदिराच्या 21 गोपुरममध्ये स्पष्टपणे उभे आहे. श्रीरंगम मंदिराचे तिच्या हुशारीने रक्षण करण्याचे श्रेय वेल्लई अम्मलला जाते.
श्रीरंगम मंदिर सुवर्ण विमान
ओमकारा (ॐ किंवा ओम चिन्ह) सारखा आकार असलेले, श्रीरंगम मंदिराचे सोन्याने मढवलेले विमान पाहण्यासारखे आहे. 1976 मध्ये भारतीय टपाल विभागानेही यावर विशेष कव्हर जारी केले होते हे फार कमी ज्ञात आहे. आम्ही विमान उत्तर आणि पूर्वेकडून पाहू शकतो परंतु पश्चिम दिशेकडून नाही कारण काही संरचना तिथून दृश्यात अडथळा आणतात. हे श्रीरंगममध्ये पाहण्यासारखे सर्वात वरचे ठिकाण आहे.
श्री रामानुजाचार्य यांच्या ममीफाइड शरीराचे रहस्य
तुम्हाला श्रीरंगम मंदिर जीव समाधीबद्दल माहिती आहे का? श्रीरंगम मंदिराच्या रामानुजर सन्निधिमध्ये श्री रामानुजाचार्य यांची मूर्ती हे शरीर सुशोभित केलेले आहे हे फार कमी लोकांना माहीत आहे. ममी केलेले शरीर शेकडो वर्षे आणि शतके जतन केले गेले आहे.
तमिळ वैष्णव ग्रंथात या पवित्र मूर्तीला ‘थनाना थिरुमेनी’ म्हणून ओळखले जाते. हे सर्वात मोठे श्रीरंगम मंदिर रहस्य आहे.
Comments